Nederlandse wijnen

Nederlandse wijn wordt steeds beter

De kwaliteit van Nederlandse wijnen wordt steeds beter dat is ook te zien aan de stijgende lijn in het aantal internationale medailles voor Nederlandse wijnen: “Nederland mag inmiddels een wijnland worden genoemd.” De Nederlandse wijn zou elke wijnliefhebber eens moeten proeven, het zal je aangenaam verrassen, ook wij organiseren met enige regelmaat een proeverij

Nederlandse witte wijn komt uitstekend voor de dag met als mooie voorbeelden de Parel van Hof van Twente, De Sparkling-Brut van De Reestlandhoeve, Pinot gris van de Apostelhoeve, de Riesling van Wijngoed Thorn en de Barrique van de Kleine Schorre. Stuk voor stuk witte wijnen die hun plek in de betere restaurants verdienen.

“In totaal produceert Nederland rond de 1,2 miljoen flessen wijn”, Met ongeveer 135 commerciële wijndomeinen op zo’n 250 hectare grond blijft Nederland nog wel een dwerg in de wijnwereld wat betreft volume. De meeste Nederlandse wijndomeinen zijn kleinschalig en zetten in op kwaliteit. De betere wijnen worden dan ook vaak in de betere restaurants geschonken. Je vindt Nederlandse wijn niet zo snel in de supermarkt.”

De prijs van Nederlandse wijn

De wijnbouw in Nederland is vergeleken met andere landen bewerkelijker. Dat heeft onder andere te maken met de focus op de kwaliteit (het aantal trossen per plant en per vierkante meter). De wijngaarden zijn ook relatief klein en de arbeidskosten liggen hoog. Een klein rekenvoorbeeld: een hectare wijngaard kost ongeveer 500 tot 600 uur aan arbeid. De opbrengst is 3.500 tot 4.500 liter wijn per hectare. Dat betekent dat de flesprijs al snel uitkomt op tien à vijftien euro, wellicht iets te hoog voor de gemiddelde Nederlander.

Algemeen wijnklimaat in Nederland

Nederland heeft een zeeklimaat. Dat betekent dat het vaak te vochtig en koel is om klassieke druivenrassen te verbouwen, met uitzondering van een aantal regio’s met meer zonuren zoals de wijngebied Maasvallei Limburg en bijvoorbeeld de Achterhoek. Door de opkomst van nieuwe, hybride druivenrassen, werd wijnbouw wél mogelijk en komen er de laatste jaren steeds meer nieuwe wijngaarden en wordt naast de Nederlandse witte wijn ook steeds meer rode wijn gemaakt. De bekendste en meeste voorkomende rassen zijn auxerrois, pinot noir, solaris, johanniter, souvignier gris, regent en cabernet cortis. Naast een aantal traditionele druivenrassen, zijn dit ook nieuwe druivenrassen die minder gevoelig zijn voor schimmels en later rijpen.

De opwarming van de aarde speelt ook mee met de kansen en groei voor de Nederlandse wijnbouw. Uit onderzoek blijkt dat Zuid-Limburg tegenwoordig de gemiddelde temperaturen heeft die begin jaren tachtig in de Bourgogne waren. Dat maakt steeds meer mogelijk.

Amerikaanse onderstammen

Elk druivenras heeft zijn eigen voorkeur voor klimaat en bodem. Waar het ene ras goed tegen vocht kan, heeft het andere juist zo droog mogelijke voeten nodig. De plaag van druifluis (phylloxera) die rond 1860 in Europa rondging en de wortels van stokken aantastte, heeft complete wijngaarden verwoest. Weinig stokken overleefden het en de plaag bleek moeilijk uit te roeien. Totdat wijnboeren erachter kwamen dat de wortels van Amerikaanse vitis labrusca-druivenstokken wél resistent waren tegen druifluis. Sindsdien worden Europese druivenrassen geënt op Amerikaanse onderstammen.

Productiecijfers Nederlandse wijnen

Gemiddeld genomen over de afgelopen vijf jaar produceert Nederland jaarlijks zo’n 7.672 hectoliter wijn. Dat is omgerekend ruim 1 miljoen flessen. Daarbij is het ene oogstjaar beter dan het andere, afhankelijk van de weersomstandigheden van dat jaar.

Zo zorgde de warme zomer van 2018 ervoor dat de druiven goed rijp waren tijdens de oogst en veel suikers hadden. Daardoor lag de opbrengst maar liefst 21,2% hoger dan het gemiddelde. In 2020 zorgden nachtvorst in het voorjaar en veel regen in het najaar voor problemen in de wijngaarden. Dat betekende juist een kleinere oogst en lagere productie. Vanwege het koudere en natte weer in 2021 is ook die oogst lager uitgevallen dan gehoopt. 

Kwaliteitswijn

In de Europese verordeningen voor streekproducten is vastgelegd dat wijnen uit een specifiek gebied een bescherming van geografie (BGA) of -oorsprong (BOB) kunnen verkrijgen. In de wijnindustrie wordt verondersteld dat wijnen uit een specifiek gebied veelal van hogere kwaliteit zijn. Dit lijkt deels samen te hangen met de regels voor wijnproductie, die strenger zijn bij kwaliteitswijn dan bij bijvoorbeeld cepage wijn.

Voor BGA wijn in Nederland geldt dat de wijn gemaakt moet zijn van in Nederland verbouwde druivenrassen. Om een aanduiding te krijgen dient de wijn voor 85% te bestaan uit druivenrassen die in het genoemde geografische gebied zijn geteeld. In Nederland hebben alle provincies hun eigen BGA en in 2018 was 78% van de in Nederland geproduceerde wijn van het type BGA wijn.[6]

Nederland kent sinds augustus 2020 zes voor in Nederland geproduceerde wijn geldende beschermde oorsprongsbenamingen (BOB): Maasvallei Limburg, Mergelland, Oolde, Vijlen, Ambt-Delden en Achterhoek-Winterswijk.[7][8] Wijnen geproduceerd in deze gebieden moeten voldoen aan specifieke regels. Voor alle gebieden geldt dat de wijnen voor 100% moeten bestaan uit druivenrassen die in het geldende gebied zijn geteeld. Daarnaast mogen het alleen druivenrassen zijn van de echte wijnstok (Vitis vinifera), in tegenstelling tot zogenoemde 'hybride' druivenrassen. De gebieden hebben ieder een uniek terroir, dit maakt bijvoorbeeld dat bepaalde druivenrassen zich daar goed kunnen ontwikkelen en de wijnen een hogere typiciteit kennen